بررسی شرایط اقلیمی موثر بر پراکنش جنگل ها ی بلوط زاگرس(مطالعه ی موردی رویشگاه های استان کرمانشاه)

چکیده: پوشش جنگلی یکی از جلوه های طبیعی با اهمیت در تمامی عرصه های زندگی جوامع بشری به شمار می رود. در هر ناحیه ای وجود یا عدم وجود رویشگاهها می تواند منشأ تغییرات وسیعی در اقلیم و ویژگیهای زیست محیطی گردد تا آنجا که با توجه به تراکم و نوع پوشش گیاهی یک منطقه می توان به درجه ی تناسب عناصر آب و هوایی و محیط طبیعی آن پی برد. در راستای اجرای برنامه ریزی های مطلوب و موثر ی که در نهایت به بهبود شرایط رویشگاهها منجر شود، پهنه بندی اقلیمی با بهره گیری داده های آب و هوایی بلند مدت از اقدامات مفید و با ارزش جغرافیایی قلمداد می شود. استان کرمانشاه با وجود موقعیت جغرافیایی واقع در غرب ایران و ارتفاعات زاگرس شمالی، به دلیل ماهیت متحول سازنده ی اقلیمی رشته کوههای زاگرس، و بهره گیری از انواع سیستم های جوی عبور کننده از جو آن، دارای تنوع آب و هوایی قابل توجه می باشد.در این پژوهش سعی شده است که با استفاده از روش پهنه بندی اقلیمی با بهره گیری از روش های تحلیل عاملی و خوشه بندی، اقلیم استان را به چند خرده اقلیم تقسیم نموده و در نهایت به تطبیق جنگل های بلوط آن با نواحی اقلیمی استخراج شده بپردازیم. بدین منظور از داده های اقلیمی 16 ایستگاه هواشناسی و 34 پارامتر جوی استفاده شد. در این راستا با انجام عملیات میانیابی ماتریس34×16 ایستگاه های هواشناسی به ماتریس16×62تغییر یافت که از داده های میانیابی آنان برای پهنه بندی اقلیمی استفاده شد. نتایج مشخص نمود که اقلیم استان تحت تسلط 7 عامل اقلیمی می باشد که به ترتیب عبارتند از: دما، باد غالب_ بارش، رطوبت، طوفان–دما،ساعات آفتابی، باد و غباری و حداکثر بارش،با استفاده از این عوامل 7 ناحیه ی اقلیمی در سطح استان متمایز شد. این نواحی عبارتند از: ناحیه ی نیمه خشک و نیمه سرد کوهستانی، ناحیه ی نیمه خشک گرم دشتی، ناحیه ی نیمه خشک معتدل کوهپایه ای- دشتی، ناحیه ی نیمه مرطوب معتدل کوهپایه ای، ناحیه ی نیمه خشک خنک کوهپایه ای- دشتی و ناحیه ی نیمه خشک سرد نیمه کوهستانی. در نهایت با تطبیق نقشه ی ناحیه بندی اقلیمی و نقشه ی پوشش گیاهی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی مشخص گردید که حضور رویشگاه های بلوط بیشتر با ناحیه ی نیمه مرطوب معتدل کوهپایه ای تطابق داشته و در این ناحیه پوشش های پیوسته ی بلوط در ارتفاعات و کوهپایه ها به صورت پیوسته روییده اند. کلمات کلیدی: ،جنگل های بلوط، پهنه بندی اقلیمی،تحلیل عاملی،میانیابی،استان کرمانشاه